Η πιο αγαπημένη εποχή του χρόνου είναι και πάλι εδώ! Τα Χριστούγεννα αποτελούν για όλους μας περίοδο χαράς και ξεγνοιασιάς. Σχεδόν κάθε μέρα του Δεκεμβρίου υπάρχει και μια ονομαστική γιορτή και σίγουρα όλοι μας έχουμε κάποιον στη δουλειά ή στο οικογενειακό μας περιβάλλον, που γιορτάζει και θα οργανώσει μια κοινωνική εκδήλωση που θα περιέχει φαγητό και γλυκά. Και καθώς οι μέρες περνούν, καταλήγουμε σε δυο μεγάλα παραδοσιακά «τραπέζια», αυτό των Χριστουγέννων και της παραμονής Πρωτοχρονιάς, όπου πολλά νόστιμα φαγητά, εξαιρετικές λιχουδιές και κάθε μορφής γλυκά υπάρχουν παντού, και δύσκολα μπορεί κανείς να αντισταθεί!
Τα Χριστούγεννα είναι μια δοκιμασία για τον καθένα που προσπαθεί να ακολουθήσει μία δίαιτα, είτε είναι αδυνατίσματος, είτε είναι για λόγους υγείας ή απλά σωστής διατροφής. Για όσους έχουν νηστέψει, η επανένταξη όλων των ομάδων τροφίμων στο διαιτολόγιο τους πρέπει να γίνει με πολλή προσοχή, διότι μπορεί να προκαλέσει προβλήματα και γαστρεντερικές διαταραχές. Γνωρίζοντας ότι ο μέσος άνθρωπος κατά την διάρκεια των γιορτών παίρνει 1,5-2 κιλά, είναι αναγκαία λίγη προσοχή, ώστε να αποφύγουμε αυτή την ενοχλητική πρόσληψη βάρους.
Η πρόσληψη αυτού του βάρους βασίζεται στην νοοτροπία που έχουμε αυτές τις γιορτινές μέρες: «Τα Χριστούγεννα είναι μία φορά το χρόνο ας το γιορτάσουμε τρώγοντας»! Ένα από τα συχνότερα επίσης λάθη που κάνουμε αυτό το διάστημα σχετίζεται με την παράδοξη νοοτροπία που μας διέπει για τις γιορτές. Ζούμε την ψευδαίσθηση ότι τα γλυκά αυτά δεν μπορούμε να τα δοκιμάσουμε σε άλλη περίοδο του χρόνου, σαν να αποτελούν κάτι το απαγορευμένο και να μπορούμε μόνο τώρα να τα καταναλώσουμε, με αποτέλεσμα αυτές οι διατροφικές υπερβολές να οδηγούν σε υπερκατανάλωση φαγητού, ποτού και γλυκού και η ζυγαριά καθώς περνάνε οι μέρες να μας εκπλήσσει δυσάρεστα!
Μερικές συμβουλές που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να προγραμματίσουμε καλύτερα τη διατροφή κατά την διάρκεια των γιορτών, ειδικά όταν κάνουμε δίαιτα:
- Η γαλοπούλα και η γέμισή της
Η γαλοπούλα αποτελεί το βασικό Χριστουγεννιάτικο πιάτο και είναι πολύ καλή επιλογή! Η σύνθεση της είναι όμοια με αυτή του κοτόπουλου, το οποίο θα μπορούσε εύκολα να την αντικαταστήσει για όσους το επιθυμούν. Έχει πολύ χαμηλή περιεκτικότητα λίπους, γι’ αυτό και την χαρακτηρίζουμε «λευκή» πρωτεΐνη. Έτσι σε 100 γρ. φιλέτου γαλοπούλας (στήθος) περιέχονται 9,2 γρ. κορεσμένο λίπος, 1,3 γρ. πολυακόρεστο λίπος και 101 γρ. χοληστερόλης (χοληστερίνης). Βέβαια αν επιλέξουμε άλλο κομμάτι (με σκούρο κρέας) η περιεκτικότητα του λίπους γίνεται μεγαλύτερη. Αφαιρέστε το δέρμα της γαλοπούλας (πέτσα) και καταναλώστε την άφοβα, χωρίς τύψεις! Εκτός από εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών, η γαλοπούλα είναι σημαντική πηγή σιδήρου, φωσφόρου και βιταμινών του συμπλέγματος Β.
- Η γέμιση της γαλοπούλας
Όσο αφορά τη γέμιση της γαλοπούλας, που αποτελεί ένα άρρηκτο συνοδευτικό της, θα πρέπει να γνωρίζουμε τα εξής: Οι θερμίδες της γέμισης εξαρτώνται από τα συστατικά της. Φτιάξτε τη γέμιση πιο υγιεινή, χρησιμοποιώντας ελαιόλαδο, αποφύγετε το συκώτι και προσθέστε περισσότερο ρύζι. Η γέμιση της γαλοπούλας μπορεί να περιέχει κάστανα και ξηρούς καρπούς. Τα κάστανα αποτελούν μια καλή πηγή υδατανθράκων με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και περιέχουν μικρή ποσότητα σε λιπαρά οξέα ωμέγα-3 και ωμέγα-6. Αξίζει να σημειωθεί ότι περίπου 5 κάστανα αποδίδουν γύρω στις 100 θερμίδες. Αν σας αρέσει η γέμιση προτιμήστε την αντί για πατάτες ή ρύζι. Συνολικά μια μερίδα γαλοπούλας μαζί με μια μέτρια ποσότητα γέμισης που θα περιλαμβάνει ρύζι κουκουνάρι, σταφίδες, ρόδι και κάστανο, συνοδευόμενη από μια πράσινη σαλάτα αποτελεί μια ισορροπημένη πρόταση για τη διατροφή μας στο γιορτινό τραπέζι.
- Μελομακάρονα και κουραμπιέδες
Την περίοδο των γιορτών θα υπάρξουν πολλά γλυκά στο τραπέζι μας, με τα πιο δημοφιλή να είναι τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες. Είναι ακατόρθωτο να θεωρούμε ότι θα καταφέρει κάποιος να αποφύγει την κατανάλωση των γλυκών, γι’ αυτό το λόγο χρειάζεται προσοχή – η κατανάλωση τους χωρίς προσοχή μπορεί να εκτοξεύσει την πρόσληψη σε θερμίδες στα ύψη.
Τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες έχουν ουσιώδεις διαφορές μεταξύ του. Τα μελομακάρονα αποτελούν καλύτερη επιλογή, καθώς παρασκευάζονται με ελαιόλαδο αντί για βούτυρο, και μέλι αντί για ζάχαρη. Περιέχουν την μισή ποσότητα λίπους από τους κουραμπιέδες και συνήθως γαρνίρονται με άψητα καρύδια, που διατηρούν αναλλοίωτα τα πολύτιμα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και τα αντιοξειδωτικά τους, που προστατεύουν την καρδιά, έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία του νευρικού συστήματος. Ένα μέτριο μελομακάρονο μας αποδίδει περίπου 180 θερμίδες και μόλις 8,5 γρ λίπος, σε αντίθεση με τον κουραμπιέ ο οποίος ανά μερίδα περιέχει περίπου 300 θερμίδες και αντίστοιχα 18 γρ λίπος.
- Βασιλόπιτα
Μιας και σερβίρεται μια φορά το χρόνο, η κατανάλωση της είναι αναπόφευκτη. Η βασιλόπιτα κατά βάσει αποτελεί ένα κέικ, το οποίο μπορεί να εμπλουτιστεί με διάφορα υλικά, όπως σοκολάτα ή ξηροί καρποί, που όμως θα του ανεβάσουν κι άλλο το θερμιδικό του περιεχόμενο. Ένα μικρό κομμάτι βασιλόπιτας περίπου 100 γρ. μας δίνει 350-390 θερμίδες και 20 γρ. λίπος, και γι’ αυτό καλό θα ήταν να περιοριστούμε στο ένα κομμάτι που μας αντιστοιχεί, ακόμη και αν δεν σταθήκαμε …τόσο τυχεροί με την εύρεση του φλουριού! Εναλλακτικά, μπορούμε να προτιμήσουμε να φτιάξουμε μια βασιλόπιτα τσουρέκι, η οποία αποτελεί πολύ καλύτερη επιλογή από το κέικ, αφού για την παρασκευή της απαιτείται 50% λιγότερο βούτυρο. Έτσι ένα αντίστοιχο κομμάτι έχει περίπου 250 θερμίδες, αλλά μόλις 7,5 γρ. λίπος.
- Το αλκοόλ
Το αλκοόλ είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις γιορτινές μέρες και κάθε κοινωνική εκδήλωση, γι’ αυτό καλό θα ήταν να γνωρίζουμε ότι χρειάζεται προσοχή, αφού μετά το λίπος (όπου 1 γρ. του αποδίδει 9 θερμίδες), το αλκοόλ αποτελεί την πιο πλούσια πηγή σε θερμίδες δίνοντας 7 θερμίδες ανά γρ. (σε αντίθεση με την πρωτεΐνες και τους υδατάνθρακες που δίνουν 4 θερμίδες / γρ.).
Είναι πλέον γνωστό ότι μέτριες ποσότητες αλκοόλ ασκούν ευεργετική επίδραση στην καρδιά και τα αγγεία (στο καρδιαγγειακό μας σύστημα). Μέτρια ποσότητα αλκοόλ σημαίνει 2 μερίδες αλκοόλ για τον άντρα και 1 μερίδα για την γυναίκα, όπου μερίδα ορίζεται το ένα ποτήρι κρασί (125 ml), ένα κουτάκι μπύρα (330 ml) ή μια μεζούρα αποσταγμένου ποτού, όπως το ουίσκι ή το τζιν (40 ml).
Το κόκκινο κρασί υπερτερεί έναντι των υπόλοιπων αλκοολούχων ποτών λόγω των φλαβονοειδών που περιέχει, τα οποία ασκούν επιπρόσθετη αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Ο συνδυασμός του με την υπερφαγία των ημερών λοιπόν μπορεί να συμβάλει στην αύξηση του σωματικού βάρους, δρώντας κάθε άλλο παρά προστατευτικά για την υγεία μας και για το λόγο αυτό χρειάζεται προσοχή.
Γνωρίζοντας πλέον τι πρόκειται να βρεθεί στο εορταστικό τραπέζι, δίνεται η δυνατότητα καλύτερης οργάνωσης της ενεργειακής πρόσληψης και σωστότερων διατροφικών επιλογών. Και μην ξεχνάμε ότι ακόμη και αν δεν καταφέρουμε να μείνουμε συνεπείς στο διατροφικό πλάνο που είχαμε οργανώσει, αλλά καταναλώσαμε παραπάνω ποσότητες από αυτές που μας αναλογούν, η άσκηση αποτελεί πάντα μια καλή λύση ώστε να εξισορροπηθεί η κατάσταση! Καταναλώστε ενέργεια πηγαίνοντας βόλτες με τα πόδια, περπατήστε για να κάνετε τα χριστουγεννιάτικα ψώνια σας αντί να πάρετε το αυτοκίνητο, ανεβείτε με τις σκάλες και μην χρησιμοποιείται το ασανσέρ, χορέψτε στις εξόδους σας και βρείτε χρόνο να γίνεται πιο δραστήριοι στην καθημερινότητα σας, ότι και αν κάνετε.
Ανδρέας Χ. Σάββα,
Διατροφολόγος Ειδικός Εκγύμνασης BSc, UK
No comments:
Post a Comment